Bayan kelimesi kadınlara hitap şekillerinden biri olarak kullanılmaktadır. İsmin yerinin tutan bir seslenme sözcüğüdür. Genellikle tanımadığımız, adını bilmediğimiz kadınlara saygı çerçevesinde hitap etmek için ya da 3. Tekil şahıs olarak herhangi bir kadını belirtmek için bu sözcüğü kullanırız.
Bu kelimenin kullanış durumu bir nevi zorunluluk içermektedir. Türkçe’mize sonradan girmiş olan bu kelime, kadına karşı hitap sıkıntısı çekenler tarafından çokça kullanılmaktadır. Bir diğer anlamı hanımefendi olan bayan sözcüğü, özellikle erkekler tarafından sıklıkla kullanılmakta ve aradaki mesafeyi ifade etmektedir.
Genellikle kadın ve kız kelimelerinin cinselliğe çağrışım yaptıkları düşünülerek bu kelimelerin yerini alan bayan sözcüğü, yabancı ülkelerde isimden önce kullanılarak saygı çerçevesinde bir diyalog oluşturabilmek için kullanılmaktadır.
Ülkemizde kibarlık ve nezaketten ötürü kullanılmaya çalışılan bu kelime aslında oldukça itici ve samimiyetsiz bir hal almaktadır. Zaten sıklıkla da kullanılmayan, Türkçemize oldukça uzak olan bir kelimedir.
Kadınların ad ve soyadlarının önüne getirilerek kullanılan bu kelime, genellikle hanımefendi tanımını alarak günümüzde isimden sonra kullanılmaktadır. Hatun, hanım, kadın, hanımefendi anlamlarını bir arada taşımaktadır. Nasıl ki erkekler için bay ifadesi kullanılıyor ise kadınlar için de bayan ifadesi kullanılır.
Mevcut cinsiyeti ifade etmek için de temsilen bu ifade yöntemleri kullanılmaktadır. Genellikle resmi ya da resmi olmayan form ve evraklar da kadın ya da erkek ibareleri yerine bay ya da bayan kelimeleri tercih edilmektedir.