CERN çeşitli binalardan oluşmasına rağmen , deneylerin gerçekleştirildiği yapı yerin 100 metre altında, içinde 1.000 zıt kutuplu mıknatısın bulunduğu 27 kilometre uzunluğundaki bir simit şeklinde inşa edilmiştir.
Basit olarak anlatılırsa ; C.E.R.N.‘in görevi atomu oluşturan elektron, proton, nötron parçacıklarını çarpıştırarak kırmayı, ve ortaya çıkan – saçılan parçacıkları incelemeyi, elde edilen verilerle, bing-bang patlamasını, kara deliklerin nasıl oluştuğunu ve evrendeki diğer oluşumların nasıl meydana geldiğini anlamaya çalışmaktır.
Bugüne kadar yapılan çarpışmalar ile bazı kısa ömürlü, garip madde biçimleri ve parçacık fizikçilerinin ilgilendiği W ve Z parçacıkları ortaya çıkarılmıştır. 14 mayıs 2014 ‘te Tanrı parçaığı olarak bilinen Higgs Bozon’unun varlığı tespit edilmiştir. Daha önceleri bütün bu parçacıkların varlığı, kuramsal fizik ile yani kağıt üzerindeki formüller ile hesaplanmıştı.
P.E.T. denen medikal cihazı CERN bilim insanlarının pozitron buluşu mümkün kılmıştır. Radyoterapi’de kanserli hücrelere istenen yükte proton gönderilebilmesinin temeli yine CERN’dir.
Simit şeklindeki binanın içindeki parçacıkları döndüre döndüre hızlandıran borunun içi, uzaydan bile soğuktur. 27 km’lik bu tünel -271 °c’ye soğutulmuştur . Bu soğutmayı gerçekleştirebilmek için ; Simit boru için 10.000 ton sıvı azot ve mıknatıslar için ise 150 ton helyum gerekmektedir.
Atom altı parçacıklar bu tünellerde zıt yönde hızlandırılarak ve daha sonra karşı karşıya getirilip çarpıştırılırlar. Çok yüksek enerjilerde ** çarpışacak olan bu atomaltı parçacıklar sayesinden büyük patlama(big bang) anının hemen sonrası simüle edilecek ve deneyler için tasarlanmış dedektörler ile çarpışma sonucunda ortaya çıkan veriler kayıt edilecektir. Bu deney sisteminin yıllık 15 milyon gb veri üreteceği tahmin edilmektedir. elbette bu boyutlarda verilerin işlenmesi, kayıt edilmesi ve paylaşılması için bir grid sistemi kullanılacaktır. Üretilen verilerin dünya çapındaki bilimciler tarafında hızlı bir biçimde kullanılması, verilerin paylaşımı ve iletişimin en üst seviyede tutulması için CERN bilimcilerinden Tim Berners-Lee 1990 yılında interneti bu amaç için keşfetmiştir.
** CERN max. 450 Tev için yapılmasına rağmen , güvenlik nedeni ile bugüne kadar max. 200 Tev ‘e çıkılabilmiştir. Tev enerji birimi olup ” Tera elektron Volt ” anlamındadır. Hiroşimada ortaya çıkan enerjinin bir kaç milyar katına denk gelmektedir.