Fabl Ne demek?

Sonucunda mükemmel bir ders veya durum özeti yapılmasıyla, insanlara veya dinleyen çocuklara direkt olarak akılda kalacak notlar düşülmesiyle anlatılan hikayelere Fabl adı verilmektedir. Fabllarda, genel olarak hayvanlar baz alınır ve hikayelerin içerisinde hayvanlara yer verilir. Ancak bu hayvanlar ise, tıpkı insanlar gibi konuşup, yemek yer veya insani hareketler yaparak tasvir edilir.

Fabl’ın Özellikleri

• Fabl’ın ilk özelliği, insanların günlük yaşantısında karşılaşacakları durumları, hayvanların ağzından ve durumlarından anlatarak, insanlara ders verme amacı gütmesidir.
• Teşhis sanatı üzerine kurulmuştur.
• Fabllar, şiir veyahut düz yazı şeklinde yazılabilirler ve belli bir ölçü olması şartı yoktur.
• Ancak istenirse, nazım veya nesir biçimleri kullanılabiliyor.
• Her Fabl’ın sonunda, mutlaka ahlak dersi, insanlık dersi verilir. Dinleyenler ve okuyanlar için ciddi manada dersler içermektedir.
• Her aşamasında öğretici ve eğitici amaçlar barındıran Fabl, gerçek hayat baz alınarak hazırlanır.
• Okuyanlar, genellikle ilk seferde anlayamadıkları dersi, tekrar tekrar okuyarak anlamaya çalışırlar. Bunun sebebi ise, verilen ders tam sonunda veya ortasında, özlü söz veya atasözüyle açıklanır.

Fabllar, 4 bölümden oluşmaktadır. Bunlar, Giriş, gelişme, sonuç ve son bölüm olan ders verme bölümü şeklinde gelişir. Türk eserlerde oldukça sık rastladığımız gibi, dünyadan diğer ülkelerde de sıklıkla fabl örneklerine rastlamak mümkündür.

Dünya Edebiyatında Fabl

İlk olarak Hititler tarafından yazılmıştır. İlk olarak taş tabletlere yazarak resmedilmiş olan fabllar, dönemin şartlarına göre hazırlanmıştır. Beydeba, dünyadaki ilk fablı ve en önemlisini yazan Hititli yazardır. ‘Kelile ve Dimme’ adındaki ilk eserini, ilgilenen herkes gayet yakından tanımakta ve bilmektedir. Fabl’ın ilk önemli eserlerinden olan Kelile ve Dimme eserini, Hint Hükümdarı olan Demşelem zamanında yazarak Hükümdara sunmuştur. Eserde, eğitim, siyasal ve eğitici olarak birçok noktaya değinip, bir çok hikaye içermektedir. En bilinen diğer bir eseri ise, Bülbül ile Bağcı olan Beydeba Hint edebiyatında ve dünya edebiyatında en üstlerden bir yeri hak etmektedir.

Türk Edebiyatında Fabl

Türkçedeki ilk Fabl eserini ise, Şeyhi ismindeki edebi şairin ‘harname’ isimli eseridir. Batılı anlamındaki ilk örnekleri ise, Türk Edebiyatına Şinasi katmıştır. Ahmet Mithat ise, Kıssadan Hisse adlı eseriyle, ahlaki gaye amacıyla yazmıştır. Bu eserinde yazarımız, Ezop ve La Fontaine’den çevirilerine yer verip, kendi eserlerini de kullanmıştır.

Recaizade Mahmut Ekrem ise, bu alanda çevirilerle, edebiyata ciddi anlamda katkılar sağlamıştır. Baktığımız zaman göze çarpan ilk örnekleri, La Fontaine imzasına sahip olan Horoz ile Tilki, Karga ile Tilki, Kurbağa ile Öküz ve Ağustos Böceği ile Karınca gibi herkesin dilinde dolaşan, bilmeyenin oldukça az olduğu ve dikkat çekici edebi eserlerin çevirisini sağlamıştır. Birçok alanda çevirilere rastladığımız fabl’lar, okullarda ve evlerde sıklıkla dinlediğimiz hikayelerin temelini oluşturmakta ve edebiyatımıza ciddi katkılar sağlamaktadır.