Fetret devri ne demek? Fetret devri nedir?
Yıldırım Bayezid hükümdarlığında ki Osmanlı İmparatorluğunun 1402 Ankara savaşında Timur‘a yenilmesiyle başlayan ve 13 yıl süren iktidarsızlık dönemidir. Her ne kadar iktidarsızlık olarak nitelendirilse de aslında bir çok iktidarın olduğu ancak merkezi iktidardan yoksun kalındığı bir dönem olarak bu süreci ifade etmek daha doğru olacaktır. Bu dönemde Timur 8 ay Anadolu topraklarını yağmaladıktan sonra geri çekilmiştir. Osmanlı İmparatorluğu ise parçalanmanın eşiğine gelmiştir. Savaşta Yıldırım Bayezid Timur’a tutsak düştü. Edirne’de Süleyman Çelebi, Balıkesir’de İsa Çelebi, Amasya’da Mehmed Çelebi saltanatlarını ilan etti. Timur geri çekilirken eline geçen Anadolu topraklarını beyliklere bölüştürerek ardında dört şehzade bıraktı. 13 yılın sonunda Çelebi Mehmed diğer kardeşlerini saf dışı bırakarak merkezi iktidarı sağlayabildi ve devlet bütünlüğünü tekrar sağladı.
Tarihe Yıldırım Bayezid olarak geçen yeni padişahın tam sekiz oğlu bir kızı (Fatma) vardı. I. Bayezid, 1402’de Ankara Savaşı’nda Aksak Timuta yenilince, oğullardan Isa, Süleyman, Musa ve Mehmet arasında taht kavgası başladı. (Oğullardan üçü daha önce ölmüştü. Bayezid 1405’te esarette ölünce, Mustafa adlı oğlu Timur tarafından Semerkand’a götürülmüştü.) 11 yıl süren Fetret Dönemi’ne, Bayezid’in Germiyanoğullanndan Devlet Hatun adlı cariyesinden olan oğlu Çelebi (I.) Mehmed son verdi.
Çelebi Mehmed’in ilk işi ağabeyi Süleyman’ın oğlunun gözlerıne mil çektirmek, Timutun ölümünden sonra Anadolu’ya dönen kardeşi Mustafa’yı Bizans’a rehin vermek oldu. Çelebi Mehmed’in 18 oğlu, dört kızı vardı. Oğullardan sekizinin adı biliniyor. Sekizinden de dördünün hikâyesi biliniyor.
Mehmed veliaht olarak büyük oğlu Murad’ı seçmişti. Murad Edirne’de hüküm sürerken, diğer oğlu Mustafa da Anadolu’dan sorumlu olacaktı. İki küçük oğlunu ise taht kavgalarına karışmasınlar diye Bizans sarayına gönderecekti Çelebi Mehmed, 1421’de attan düşüp öldüğünde, Düzmece Mustafa’nın tahtta hak iddia etmesinden korkularak, ölümü tam 41 gün gizlendi. Rivayete göre, durumdan kuşkuya düşen askerleri yatıştırmak için Çelebi Mehmed’in ölüsüne kaftan, sarık giydirilip bir pencere önüne oturtulmuş, önünden askerler geçerken, elleri kollan oynatılmıştı. (II.) Murad tahta geçtiğinde, küçük kardeşlerini Bizans’a rehin vermekten vazgeçti.
Ama hemen sevinmeyelim, bunun yerine gözlerıne mil çektirerek saf dışı etti. Bunun üzerıne Bizans İmparatoru II _ Manuel amcası Düzmece Mustafa’yı hapis olduğu Limni Adası’ndan salıverdi. Üstüne üstlük, Murad’ın kardeşi Mustafa da isyan etmez mi? Ancak II _ Murad her iki Mustafa’yı da yenmeyi (öldürmeyi) başardı. II _ Murad’ın altı oğlu, üç kızı (Hatice, Fatma, Şehzade) vardı. Oğullardan beşi çeşitli tarihlerde ölmüş, geride sadece gayrimüslim bir köle olduğu sanılan Hüma Hatun’dan doğma Mehmed kalmıştı. (Mehmed’i üvey annesi Sırp Despina Hatun yetiştirmişti.)
II. Murad, Mehmed’in tahta geçmesi için kendi rızasıyla tahttan çekildi. (Bu Osmanlı tarihinde ilk ve son kez olacaktı.) Ama Haçlı ordularıyla yapılan 1444 Varna ve 1448 Kosova savaşlarının neden olduğu kargaşa ve güvensizlik günlerinde, Çandarlı Kara Halil Paşa, bir Yeniçeri isyanı tertipleyerek II _ Murad’ı tekrar tahta geçirdi. Ama bu ikinci dönem kısa sürdü, 1451’de Murad’ın ölümü üzerıne oğlu Mehmet tekrar tahta geçti.