Hak ediş ne demek? Hak ediş nedir?
Arapça kökenli hak ediş kelimesi Türkçede bir emek karşılığı sahip olma yetisini elde etmek anlamında kullanılan bir fiildir. Ayrıca hak kelimesi tek başına adalet anlamına da karşılık gelir. Bu anlamıyla “haktan ayrılmamak” söz kalıbına sıkça rastlayabilirsiniz. Adil olmak, adaletten ödün vermemek manasındadır. Emek-ücret ilişkisi içerisinde ki hak ediş terimine gelecek olursak hak olan yani adil olandan bahsedeceksek kapitalist üretim biçimi içerisinde hiç bir emek tam karşılığı olan ücreti alamaz. Çünkü kapitalist üretim ilişkisi içerisinde işçiye emeğinin karşılığı değil hayatını idame ettirebileceği kadar ücret ödenir. Bazen bu da ödenmez. İşçi üretim ilişkisi içerisinde ürettiğinin ücret karşılığının bir kısmını alabilir. Geriye kalan “artı-değer” olarak adlandırılan emeğe üretim araçlarının sahibi olan sermaye sahibi el koyar. Örneğin bir işçi 8 saat çalışıyorsa bunun ilk bir kaç saatinde kendine ödenen ücreti karşılayacak kadar üretimde bulunmuş olur. Geriye kalan 6-7 saat üretimine sermaye sahibi el koyar. Burada artı-değer sömürüsü ortaya çıkar. Yaşadığımız toplum adil yani hakkaniyetli bir toplumsal düzene sahip değildir.