Devir kesici dediğimiz şey aslında aracınızda bulunun bir güvenlik sigortası olarak düşünebilirsiniz. Yani aracınızın motorunu kırmanızı engelleminizi sağlayan bir cihaz ve bunu engellemenin bir kaç yolu var.
Bildiğiniz gibi aracınızda bir Redline vardır ve aracınız belli bir devirin üzerine çıkmaya yaklaştığı zaman o göstergede Redline ı görürsünüz. Bu Redline a geldiğinizde işte sizin o limiti aşmanızı engelleyen şey devir kesicidir. Devir kesici de bunu kafasından rastgele yapmaz tabii ki. Üreticilerin daha önceden belirlemiş oldukları güvenlik kriterleri çerçevesinde yaparlar.
Örneğin benzinli bir BMW aracın mesela 7.000 devirden daha yukarı çıkmaması gerektiğini tabii ki tasarlayan mühendisler bildikleri için limitlerini 7.000 devire koyarlar. Bu yüzden aslında devir kesicileri iptal etmek ya da yükseltmek çok zararlıdır ve gereğini düşünmediğiniz zaman çok büyük sorunlara sebep olabilir.
Bu sorunlar nelerdir?
Aslında bu sorunlar valfin açık kalmasıyla pistonların aşağı yukarı inme hızı ile alakalıdır tamamen. Valf uzun süre açık kaldığında ve pistonlar çok hızlı hareket ederken devir çok yüksek iken motorda örneğin vuruntu yaşanabilir. Valf zamanlamasında sıkıntı olabilir. Ateşlemede sıkıntı olabilir. Daha da önemlisi valf açıkken piston valfe çarpabilir ve tüm motorun içini paramparça edebilirsiniz kısacası.
Bütün bir motoru değiştirmeniz gerekebilir. Bu yüzden devir kesici oldukça önemlidir. Özellikle maddi bakımdan. Örneğin öyle örnekler vardır ki devir kesiciyi iptal ettikleri zaman motorun içindeki bir yerleri paramparça eden kullanıcılar vardır. Otomatik vitesli araçlar aslında devir kesici özellikle siz Drive da iken yani D modunda iken çok da önemli değildirçünkü sizin devirinize göre zaten otomatik olaran şanzıman vitesini değiştirecektir.
Sadece Park ta iken boşda iken ya da siz manuel modunu aldığınız zaman devir kesici devreye girecektir. Ama esas manuel araçlarda yanlış vites değiştirmelerde hayatınızı kurtaracak bir şeydir. Aslında devir kesici ya da boşta aragaz verirlirken de tabii ki sizi limitleyecektir. Şimdi dizel araçlarda ve benzinli araçlarda farklı tip devir kesiciler var.
Benzinli araçlarda ise iki tip devri kesici vardır. Hem yakıt kesen tip hem de ateşlemeyi kesen tip. Şimdi ilk önce ateşlemeyi kesen tipden bahsedelim biraz. Siz gerekli devire geldiniz. Daha üste çıkmanızı istemiyor artık motorunuz. Bu yüzden bujiler artık ateşlemeyi kesecektir. Bunun ne tür bir zararı vardır? İçeriye hala yakıt yollanmaya devam edecektir ve bu yakıt yanmadan tekrar turboya gidecek, daha sonra egzoz sistemine gidecektir. Bu da özellikle katalitik konvertöre oldukça zarar verecek bir şeydir.
Aynı zamanda turbonun ve egzoz sisteminizin de çok ısınmasına sebep olacaktır. Daha çok yarış otomobillerinde karşılaştığımız bir şeydir. Ateşlemeyi keserek devir kesici kullanılması. Günümüzde daha çok kullanılan ise yakıt kesen türdendir. Yani motorun içine giden yakıtı keser enjeksiyonu kapatır. Siz o gerekli devire geldiğinizde enjeksiyon kapanır. Böylelikle motora yakıt yollanmadığı için yanma gerçekleşmez.
Bu da herhangi bir durumda bir sorun teşkil etmez. Hem motorunuzun ömrünü aracınızın egzoz sisteminin ömrünü uzatacaktır.Hem de bir yandan çevreye çok daha faydalı olacaktır, diğeri kadar zararlı olmayacaktır. Ama dediğim gibi spor otomobillerde biraz performans kaybına sebep olduğu için ve turbo lag ini özellikle biraz daha arttırdığı düşünüldüğü için diğer ateşleme kesicisinden daha fazla kullanılmaktadır.
Devir kesicinin de aslında iki türü vardır.
Bu iki türde bir sert kesici bir de kısmi kesici olarak geçer.Sert kesiciler o bildiğimiz meşhur *hathathat* sesini çıkartan. Siz o devire geldiğinizde otomatik on-off yani aç-kapa şeklinde devri geçtiğinizde tamamen kapatıp altına geri düştüğünde tamamen açan sistemdir. Zaten tamamen açtığında *hat* sesini duyarsınız. Kapattığında o ses gider ve tekrarlayan bir ses halinde kulağınıza gelir. Bu sistem aç-kapa olduğu için aslında çok da verimli bir sistem değildir. Daha çok eski Japon arabalarında görürsünüz.
Günümüzdeki araçlarda bu pek kullanılmaz. Yeni araçlarda ise şöyle. Mesela Type-R da bu çok barizdir. O üst istenilen limite yaklaşırken yavaş yavaş artık yakıtı kesmeye başlar ve limite geldiğinizde yakıtınızı yüzde olarak limitlediği için o devirin üzerine hiç bir zaman çıkamazsınız. Ama altına da inmezsiniz. Standart düzenli bir şekilde o devirde gidersiniz. Ve bu da aslında hem aracın sağlığı için biraz daha iyidir.hem de daha kontrollü bir sistem olduğu için performansı da iyi yönde etkileyen bir sistemdir.
Devir kesiciler tabii ki aracınıza otomatik olarak konuluyor ama aftermarket yani sonradan alabileceğiniz devir kesiciler de mevcut. Siz bunları aldığınız zaman aracınıza takabilirsiniz ama bahsettiğim sorunlar yüzünden çok dikkatli olmanız gerekmekte. Aracınızın motorunu tamamen paramparça edebilirsiniz. Bu yüzden mutlaka düşünülüp tasarlanılarak değiştirilmesi gereken bir parçadır.