Ültimatom sözcüğü tarihsel ve siyasi metinlerde oldukça fazla yer almaktadır. Uluslararası ilişkilerde bir ülkenin başka bir ülkeden talepte bulunması eylemidir. Bu talep herhangi bir şey olabilir örnek ” A bölgesinden askerlerinizi çekiniz ” Bu istekler tartışmaya açık değildir ve verilen süre içerisinde istenen taleplerin yerine getirilmesi gerekmektedir. Talepler olumlu yönde sonuçlanmazsa savaşlar başlar.
Tarihten Ültimatom Örnekleri
- Atatürk’ten Fransa’ya ültimatom
- Sultan II. Abdülhamid’in Fransa’ya ültimatomu
Atatürk’ten Fransa’ya Ültimatom
Fransızların ünlü Larousse ansiklopedisinde ‘ empaler ‘ ( kazığa oturtarak idam ) maddesi hakkında açıklama yapılırken, ” Türkler hâlâ idam mahkumlarını kazığa oturturlar… ” gibi bir cümle yer almaktaydı. Söz konusu yanlışlık 150 yıl boyunca sürüp gitti bazı yanlış alanlar ansiklopediden çıkarılıyordu lakin bir türlü Türkler hakkında yazılan bu iftira ansiklopediden çıkarılmıyordu. Bu durum zamanın siyasi lideri Atatürk’ün kulağına gitti. Atatürk durumla ilgili bir ültimatom hazırlattı ve şu şekilde bir nota verdi
” Bu büyük hatayı düzeltmez, buna benzer iftiralarınıza son vermezseniz, ülkemize bir tek Fransız yayını girmeyecektir. Fransız hocalar da gelmeyecektir ! ”
Sultan II. Abdülhamid’in Fransa’ya Ültimatomu
Osmanlı döneminde, Fransız Henri de Bourneir’in yazdığı “Muhammed” adlı piyes peygamber efendimize hakaret eden cinsten bir eserdi. Dönemin sultanı Sultan II. Abdülhamid yapılan bu piyese oldukça öfkelenmişti. Piyes Fransa ile diplomatik krize yol açtı. Durum karşısında sultan Fransa – Türkiye ilişkilerinin son bulabileceği ültimatomunu verdi. Fransa ültimatomdan sonra oyunu kaldırdı.